Goedkoop Vliegen

Niet veel CEO’s beslechten een zakelijk geschil met een armworstelwedstrijd, verkleden zich als Elvis Presley, of stellen aarzelende klanten een papieren zak met kijkgaten voor als hét middel om de schroom van zich af te gooien. Herb Kelleher deed het allemaal wel.

Als medestichter van Southwest Airlines hield hij vliegen zo goedkoop mogelijk en heeft hij zo een revolutie in het vliegverkeer teweeg gebracht. In de jaren zestig was het vliegtuig nemen enkel weggelegd voor de kapitaalkrachtigere burger. Kelleher, toen nog advocaat in San Antonio, werd benaderd door zijn cliënt Rollin King die met het idee speelde om een luchtvaartmaatschappij op te starten die goedkope vluchten zou inleggen tussen San Antonio en de andere Texaanse steden Dallas en Houston. King botste op diverse juridische obstakels. Amerikaanse luchtvaartmaatschappijen opereerden toen nog haast in kartel en waren een nieuwkomer liever kwijt dan rijk. Kelleher bleef hiertegen procederen en trok tot het Amerikaanse Hooggerechtshof. Met succes. Kelleher en Rollin konden vanaf 1971 starten met Southwest Airlines.

Vier principes

Meteen werden vier principes hoog in acht genomen. Eén: gebruik één type vliegtuig (de Boeing 737) om te besparen op ingenieurskosten. Twee: bespaar op alle mogelijke extra kosten zoals gratis maaltijden en drank aan boord. In plaats van gekookte maaltijden gaf Southwest haar klanten (tegen betaling) pinda’s. Drie: laat een vliegtuig zo kort mogelijk aan de grond. Vier: geef reizigers geen airmiles. “Een vliegtuig is eigenlijk een bus met vleugels”, is één van zijn bekende uitspraken die hij in meer dan één interview herhaalde. “Krijg je op de bus gratis nootjes en een drankje? Ik dacht van niet.” De aanzienlijk goedkopere tickets bleken een schot in de roos. Al in 1973 was Southwest winstgevend. Op drie decennia tijd bediende de prijsvechter de hele VS.

Bij voorkeur week ’s werelds eerste lagekostmaatschappij uit naar onderbenutte luchthavens op soms grote afstand van de grootsteden. Iets wat bij de jonge Michael O’Leary als muziek in de oren klonk.

In opdracht van multimiljonair Tony Ryan ging boekhouder O’Leary in 1987 op werkbezoek bij Southwest. Bedoeling was om het tij te keren. Het beginnende Ryanair was met een toestel tussen Dublin en Londen niet bepaald rendabel. O’Leary gebruikte alle bedrijfsprincipes van Kelleher ook bij Ryanair en verfijnde deze verder, waardoor Ryanair een van de meest winstgevende lowcostmaatschappijen ter wereld is. Whisky-liefhebber Kelleher zou in 1993 zelfs O’Leary in een restaurant in Dallas met gemak onder tafel hebben gedronken.

De flamboyante Kelleher zat nooit om een stunt verlegen. Een dispuut met een concurrent over de slogan ‘Just Plane Smart’ werd niet in de rechtbank, maar in de worstelring beslecht alwaar Kelleher en de baas van Stevens Aviation gingen armworstelen. De kettingrokende Kelleher delfde dan wel het onderspit, de ‘Malice in Dallas’ zorgde in 1992 wel voor tonnen gratis publiciteit.

In 2001 stopte Kelleher als CEO. Hij bleef aan als voorzitter van de raad van bestuur tot 2008. Tot op hoge leeftijd kwam de miljardair op kantoor geregeld langs om advies te verlenen aan jongere collega’s. 

bron: www.hln.be