Goedkoop Vliegen

Zowel in een extra editie over de vliegramp in Tripoli als op internet kopte De Telegraaf ‘Goedkope vliegreis is groot risico’. Daar sta je dan met je koffer op Schiphol. Klaar om te boarden, in een vliegtuig van prijsvechter Ryanair. FHJ Factcheck vroeg zich af: is de redactie van de grootste krant van Nederland op zoek naar sensatie of zit er een kern van waarheid in? Storten vliegtuigen van prijsvechters vaker neer dan die van hun duurdere collega’s?

Een duik in de geschiedenis leert FHJ Factcheck al snel dat de onrust die De Telegraaf zaait niet helemaal terecht is. Eén van de grootste vliegtuigrampen van de afgelopen tien jaar staat namelijk op naam van American Airlines. Op 12 november 2001 stortte een vliegtuig neer op de New Yorkse woonwijk Queens. Alle 260 inzittenden en vijf mensen op de grond kwamen om. Ook Air France kende een pikzwarte dag. Op 2 juni vorig jaar ‘verdween’ een toestel boven de Atlantische Oceaan tijdens een vlucht van Rio de Janeiro naar Parijs. Zowel het vliegtuig als de 228 inzittenden zijn nooit gevonden.

Even een ticket boeken
Als we kijken naar deze twee grote rampen, kunnen we zeker één ding concluderen. Beide vliegtuigmaatschappijen zijn alles behalve goedkoop. Om er zeker van te zijn, ‘boeken’ we even een vliegticket Amsterdam (Schiphol)– Rome (Fiumicino). Om kosten te besparen kiezen we uiteraard voor Economy Class. Een retourtje (1 juni – 2 juni) met American Airlines kost gemiddeld € 1145,42. Met Air France is het niet veel goedkoper. Voor een retourtje Amsterdam – Rome mag je bij de Franse luchtvaartmaatschappij € 1024,- neertellen. Bij Ryanair is de prijs een stuk lager. Om naar Rome te vliegen en terug, betaal je slechts € 182,-. Wel vanaf Eindhoven naar Ciampino, een kleiner vliegveld net buiten de Italiaanse hoofdstad.

Hapjes en drankjes als winstbron
Ook Chantal Bijkerk, woordvoerder van Inspectie Verkeer en Waterstaat, twijfelt over de waarheid van het artikel en vindt de conclusie van De Telegraaf kort door de bocht. “Een goedkoop ticket hoeft zeker niet te zeggen dat het een slechte vliegtuigmaatschappij betreft die de kantjes ervan afloopt en daardoor tickets kan aanbieden tegen een lage(re) prijs. Het kan juist ook een vliegtuigmaatschappij betreffen die zijn processen en bedrijfsvoering dusdanig onder controle heeft dat overvloedige processen en middelen tijdig geschrapt worden als de markt verandert.” Door deze flexibele opstelling zijn de kosten lager en kan een ticket goedkoper aangeboden worden.

“Ook kan het zijn dat een maatschappij zijn winst niet haalt uit de verkoop van tickets, maar uit de verkoop van allerlei producten aan boord zoals hapjes, drankjes en tijdschriften. Of dat hun website en de producten die zij daarop verkopen zorgen voor het grootste deel van de winst. Denk maar aan autoverhuur en hotelreserveringen. Veel ‘low cost’ maatschappijen behalen op deze manier hun winst”, vertelt Bijkerk.

Om een conclusie te kunnen trekken over de kwaliteit van een maatschappij is volgens de woordvoerster gedegen onderzoek nodig door specialisten. Dit geldt zowel voor buitenlandse en als voor binnenlandse maatschappijen. Wij vragen ons af of De Telegraaf überhaupt iemand met luchtvaartkennis heeft gesproken.

“Veel succes met je studie”
Wel citeert de krant natuurlijk uitspraken van de directeur van Oad en Hotelplan, Julius ter Haar. Of ze daarmee minder suggereren dat het artikel als waar beschouwd moet worden, is ons niet duidelijk. Volgens de reisbaas gaat het tegenwoordig alleen maar om de prijs en noemt het ongeluk met Afriqiyah Airways in Tripoli een logisch gevolg. “Dit moest een keer gebeuren.” Natuurlijk heeft Ter Haar er belang bij om te zeggen dat Oad en Hotelplan nooit reizen met de Libische vliegtuigmaatschappij aan hebben aangeboden, in tegenstelling tot Kras en Stip Reizen. Maar om er zeker van te zijn dat de directeur juist is geciteerd, bellen we naar het hoofdkantoor van Oad. Helaas krijgen we geen antwoord. Wel een mailtje van de directiesecretaresse Maureen ten Elzen waarin staat: “Gezien de ontstane publiciteit rondom het geplaatste artikel, hebben wij anderhalve week geleden besloten om communicatie over dit onderwerp stop te zetten.” Met een spijtbetuiging wordt het bericht beëindigd en wenst Maureen ten Elzen FHJ Factcheck nog veel succes.

De Stentor versus Factcheck
Even verder googlen blijkt dat Ter Haar inderdaad geen reacties meer wil geven over het onderwerp. In De Stentor neemt de directeur afstand van zijn uitspraken in De Telegraaf. “Ik kan me daar niet in vinden. Het komt ook niet overeen met de vragen die ik heb beantwoord. In dit soort zaken moet je uiterst genuanceerd zijn. Er is geen relatie tussen de prijs en de veiligheid. Kijk maar naar de prijsvechters als Easyjet en Ryanair.” Volgens hem is het ook veel te vroeg om conclusies te trekken over de toedracht van de ramp. “Laten we eerst het onderzoek afwachten.”

Is vliegen met Air France dan gevaarlijk?
Niet alleen uit ons eerder zelfgehouden onderzoekje blijkt dat de verhouding prijs – kwaliteit niet opgaat bij Air France, ook journalist Fabrice Amedeo schrijft in zijn net verschenen boek ‘La Face cachée d’Air France’ dat de Franse vliegtuigmaatschappij veel onveiliger is dan concurrenten Lufthansa en Britisch Airways. Met 1.785 doden is het, na het Russische Aeroflot, de dodelijkste luchtvaartmaatschappij uit de geschiedenis, zo meldt hij in de Volkskrant. “Air France heeft een ultramoderne vloot, en piloten die tot de beste van de wereld worden gerekend, maar de veiligheidscijfers zijn die van een maatschappij van de tweede categorie.”

De uitkomst van het onderzoek wordt beaamd door Jean-Paul Troadec, directeur van de BEA, de Franse luchtverkeersveiligheidsdienst. “De laatste twintig jaar heeft Air France meer ongelukken dan vergelijkbare maatschappijen.”

Waarom? Waarom? Waarom?
Onze vraag luidt dus: waarom plaatste De Telegraaf dit bericht? Uit alles blijkt namelijk dat de verhouding prijs – kwaliteit niet altijd opgaat als het gaat om de veiligheid van vliegtuigmaatschappijen. Een conclusie die naar onze mening veel te snel getrokken is. Daarnaast is het nog de vraag of Oad-directeur Julius ter Haar wel juist geciteerd is. Even bellen met de redactie.

Gelijk worden we doorverbonden met de schrijver van het artikel, Ronald Veerman. Op de prangende vraag ‘waarom?’ wil de redacteur geen antwoord geven. Waarna onze vraag weer luidt ‘waarom niet?’. Hetzelfde antwoord volgt. Helaas, want we hadden graag de mening van De Telegraaf willen horen.

Bronnen
Chantal Bijkerk, woordvoerster Inspectie Verkeer en Waterstaat
Ronald Veerman, redacteur De Telegraaf
Artikel ”Air France veel onveiliger dan concurrenten’ (Volkskrant)

bron: Door Sanne de Bruin op www.wordpress.com